Het risico van te veel: wat je moet weten over hoog gedoseerde vitaminesupplementen

Vitamines worden vaak gezien als een onschuldige manier om je gezondheid een boost te geven. In de schappen van de drogist vind je talloze potjes met kleurige etiketten die beloven je energie te verhogen, je weerstand te versterken of je huid te laten stralen. Maar er schuilt een belangrijk risico waar veel mensen zich niet van bewust zijn: te veel vitamines kunnen schadelijk zijn voor je gezondheid.

De Mythe: meer = beter

Het idee leeft bij velen dat een hogere dosering automatisch beter is. Zeker bij mensen die streven naar optimale gezondheid of sportprestaties is het verleidelijk om te denken: “Als de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) goed is, dan is het dubbele vast nog beter.” Helaas werkt het lichaam niet zo simpel.

Vitamines zijn essentiële stoffen, maar dat betekent niet dat je er onbeperkt van kunt innemen. Sommige vitamines worden bij overdosering zelfs giftig.

Wateroplosbare vs. vetoplosbare vitamines

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen wateroplosbare en vetoplosbare vitamines.

• Wateroplosbare vitamines (zoals vitamine C en de B-vitamines) worden bij een overschot meestal via de urine uitgescheiden. Toch kan zelfs hiervan bij extreem hoge doseringen schade ontstaan, zoals nierstenen of zenuwschade.
• Vetoplosbare vitamines (A, D, E en K) worden opgeslagen in het vetweefsel en kunnen zich ophopen tot toxische niveaus. Bij deze groep is het risico op overdosering aanzienlijk groter.

Voorbeelden van risico’s per vitamine

• Vitamine A: Een te hoge inname kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid, leverschade en in ernstige gevallen zelfs botontkalking of aangeboren afwijkingen bij zwangere vrouwen.
• Vitamine D: Een langdurig te hoge dosering kan calciumstapeling veroorzaken, wat kan leiden tot nierstenen, hartritmestoornissen en schade aan nieren en bloedvaten.
• Vitamine B6: Hoge doseringen kunnen zenuwbeschadiging veroorzaken, wat kan leiden tot gevoelloosheid en tintelingen in handen en voeten.
• Vitamine C: Hoewel het overschot meestal wordt uitgeplast, kan langdurig overmatig gebruik leiden tot maagklachten en een verhoogd risico op nierstenen.

Waarom slikken mensen te veel?

• Misleiding door marketing: Fabrikanten prijzen vaak “extra hoog gedoseerde” supplementen aan als superieur.
• Zelfmedicatie: Veel mensen slikken supplementen zonder professioneel advies, in de overtuiging dat het altijd veilig is.
• Risico’s vaak onbekend: De impact van langdurige overdosering is bij het grote publiek relatief onbekend.

Hoe weet je wat veilig is?

De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) is gebaseerd op wat je lichaam gemiddeld nodig heeft. Er bestaat ook een bovengrens, de Veilige Bovenlimiet (UL), die aangeeft hoeveel je maximaal langdurig kunt innemen zonder gezondheidsrisico’s. Deze bovengrens wordt bij veel hoog gedoseerde supplementen regelmatig overschreden, vooral als mensen verschillende supplementen combineren.

Een vuistregel:

• Gebruik supplementen met verstand. Over het algemeen kun je ervan uitgaan dat suppletie alleen nodig is bij vastgestelde tekorten. Uitzondering hierbij is vitamine D, dit wordt voor bepaalde groepen standaard geadviseerd, ook bij geen tekort. Zie hier voor meer informatie.
• Raadpleeg een arts of diëtist als je langdurig supplementen gebruikt, zeker bij hoge doseringen.
• Realiseer je dat gezonde voeding meestal volstaat om aan je vitaminebehoefte te voldoen.

Conclusie

Vitamines zijn geen snoepjes. Ze zijn essentieel voor een goede gezondheid, maar te veel kan ernstige schade aanrichten. De sleutel ligt in balans: meer is niet per definitie beter. Wees kritisch bij het gebruik van hoog gedoseerde vitamines en zoek professioneel advies als je twijfelt. Het streven naar gezondheid begint bij een voedzaam eetpatroon — niet bij het slikken van dure supplementen.

Tags: supplementen, vitaminepillen, vitamines