Etiketten zijn op het eerste gezicht niet altijd even duidelijk. Hoe lees je nu een etiket? En wat zijn nu de belangrijkste zaken om op te letten ? In deze blog vind je alle tips en tricks.
1. De voedingswaarde tabel
De voedingswaarde tabel geeft je een overzicht van de hoeveelheid kilocalorieën, eiwitten, vetten, koolhydraten, suikers, vezels en zout een product bevat, vaak per 100 gr of 100 ml. Let erop dat een portie van een product soms meer of minder is dan die 100 gr/ml. Uitgaande van deze tabel kan je zien of een product gezond is of niet. Vruchtensap lijkt een goed vervangend product voor frisdrank, maar als je kijkt naar de voedingswaardetabel is te zien dat vruchtensap net zoveel of soms wel meer suiker bevat.
2. Laat je niet verleiden door de verpakking van een product
Een van de belangrijkste tips: de benaming, de afbeelding op het product en slogans die op de verpakking staan zeggen niets over wat het product daadwerkelijk is. Ze kunnen je een indruk geven van hoe het product eruit ziet en waar het naar smaakt, maar daar is dan ook alles mee gezegd.
Neem bijvoorbeeld de fruitreep in frambozen smaak van de Albert Heijn. De verpakking laat een reep zien waarop lijkt dat er veel frambozen in zitten. Wanneer je naar de ingrediëntenlijst kijkt zie je dat de fruitvulling voor maar ongeveer 5% uit frambozen bestaat en voor de rest uit suiker. Toch staat er op de verpakking een grote afbeelding van frambozen met daarbij rijk aan vezels. Op de achterkant staat 45% frambozensmaakvulling. Wat er niet bij verteld wordt, is dat die fruitvulling vooral uit suiker bestaat. Negeer dus de naam en het plaatje op de voorkant, maar kijk allereerst naar de ingrediënten. Daar haal je veel meer uit.
| Soort | Per 100 Gram |
| Energie | 386 kcal |
| Vet | 7.5 gr |
| Waarvan verzadigd vet | 3.5 gr |
| Koolhydraten | 64 gr |
| Waarvan suikers | 29 gr |
| Voedingsvezel | 13 gr |
| Eiwitten | 3.5 gr |
| Zout | 0.33 gr |
3. Let op de volgorde van ingrediënten
De ingrediëntenlijst vertelt ons iets over welke ingrediënten er in het product zitten en de hoeveelheid ervan. De ingrediënten staan in aflopende volgorde van gewicht in de ingrediëntenlijst vermeld. Is het eerste ingrediënt van een product bijvoorbeeld suiker? Dan is suiker het grootste bestanddeel. Hoe eerder een ingrediënt op de lijst staat, hoe meer er van in het product zit.
Als we bijvoorbeeld de ingrediëntenlijst van sweet chilisaus erbij pakken, is te zien dat suiker het eerst op de ingrediëntenlijst staat. Als je dan de voedingswaarden erbij pakt, zie je dat de chilisaus ook een grote hoeveelheid suiker bevat.
Ingrediënten
Ingrediënten: suiker, water, azijn, rode pepers 3%, gemodificeerd maiszetmeel, zout, specerijen, voedingszuren (azijnzuur, citroenzuur), conserveermiddel (kaliumsorbaat), verdikkingsmiddelen (xanthaangom, guargom).
| Soort | Per 100 Gram |
| Energie | 199 kcal |
| Koolhydraten | 49,5 gr |
| Waarvan suikers | 46,7 gr |
4. Product zonder suiker?
Yes, denk je een product te hebben zonder suiker? Er staat geen suiker op de ingrediëntenlijst, dan moet je goed zitten, toch? Laat je niet misleiden, er zijn namelijk enorm veel benamingen voor suiker, zoals sacharose (tafelsuiker), lactose (melksuiker), maltose (moutsuiker), glucose (druivensuiker), fructose (fruitsuiker), vruchtensap concentraat, etc. Daarnaast staat er vaak op een product dat iets ‘suikerarm’ of ‘light’ is. Dat klinkt leuk, maar dat wil niet altijd zeggen dat iets gezond is.
5. Zout
Iets wat ook vaak toegevoegd wordt naast suiker is zout. Dit kan op een product vermeld worden als zout of als natrium. Deze hoeveelheden zijn niet precies hetzelfde. In 2.5 gram zout zit ongeveer 1 gram natrium. Het aanbevolen maximum ligt bij volwassenen op 6 gram zout per dag, dat is 2.4 gram natrium per dag. Kies het liefst voor onbewerkte producten, in bewerkte producten zit vaak veel zout/natrium. Je zit sneller op het maximum dan je denkt!
Neem bijvoorbeeld een pizza salami, hier zit per 100 gram 1,4 gram zout in. Maar de pizza is meer dan 100 gr, uiteindelijk bevat één pizza 4.5 gram aan zout. Je zit dan dus al bijna aan het maximum van een dag
6. Verzadigd vet
Verzadigd vet vind je veel in dierlijke producten, vooral in vette vleessoorten zoals worst en roomboter. Daarnaast zit het in koek, gebak en snacks. Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol in het bloed. Als dit een langere tijd te hoog is, kan dit zorgen voor hart- en vaatziekten. Om die kans te verlagen, is het belangrijk om producten met verzadigd vet te vervangen voor producten met onverzadigd vet.
Neem bijvoorbeeld boter om in te bakken.
| Soort | Per 100 gram |
| Energie | 880 kcal |
| Vet | 98 gram |
| Waarvan verzadigd vet | 48 gram |
| Soort | Per 100 gram |
| Energie | 652 kcal |
| Vet | 74 gram |
| Waarvan verzadigd vet | 7.3 gram |
| Waarvan onverzadigd vet | 66 gram |
7. Voedingsclaims
Op voedingsmiddelen kunnen voedingsclaims staan. Een voedingsclaim beweert iets positiefs over de samenstelling van een product. Voorbeelden hiervan zijn, vezelrijk, zoutarm, light, suikervrij etc. Voedingsmiddelen mogen niet zomaar een claim dragen. Hier zijn bepaalde eisen voor opgesteld waaraan een voedingsmiddel moet voldoen. Een product met een claim hoeft niet te betekenen dat het ook een gezond product is. Bijvoorbeeld een koekje met extra calcium kan nog steeds veel calorieën, suiker of verzadigd vet bevatten. Laat je dus niet misleiden door claims zoals: bron van vezels, vetarm of light, maar kijk altijd naar de ingrediëntenlijst en voedingswaarde.
8. Wat wordt er vaak nog meer benoemd?
- Allergenen: Allergenen zijn bestanddelen van natuurlijke of kunstmatige stoffen die bij sommige mensen voor een allergische reactie kunnen zorgen. Veelvoorkomende soorten zijn bijvoorbeeld melk, ei, gluten, pinda’s en noten.
- Aroma’s: Aroma’s geven een product geur of smaak. Aroma’s worden ook wel eens ‘natuurlijk’ genoemd, dit mag alleen als ze uit een natuurlijke bron komen. Kruiden en specerijen vallen niet onder aromastoffen.
- Additieven: Additieven worden toegevoegd zodat een product er beter uitziet, de smaak verbetert of er wordt gezorgd dat een product langer bewaard kan blijven. In de Europese Unie mogen alleen additieven met een E-nummer in voedsel verwerkt worden. Daarvan is in principe zeker dat ze bij een normale hoeveelheid geen gezondheidsklachten zullen veroorzaken.